De jongste natiestaat op aarde, Zuid-Soedan, staat vooral bekend om een verwoestende burgeroorlog die maar niet van ophouden weet. Maar als het aan Nespresso ligt, drinken we binnenkort exclusieve koffie uit deze oorlogszone. En de boeren moeten ervan gaan profiteren.

“Als mensen levensonderhoud hebben, toegang tot geld en land om op te wonen en van te leven, dan is er geen oorlog”, zegt Nespresso-CEO Jean-Marc Duvoisin. Met die aanpak ging het Zwitserse bedrijf achter de koffiecupjes naar Zuid-Soedan, dat toen nét onafhankelijk was van Soedan.

In de komende weken moeten de eerste ladingen ‘Soeloeja’, zoals de koffiebonen gedoopt zijn, in Frankrijk verkrijgbaar zijn. En George Clooney is instrumenteel geweest.

Decennia van burgeroorlog

De moedige stap van Nespresso om zaken te doen in het fragielste land ter wereld, is een verhaal van hoe ngo’s en bedrijven samen kunnen werken om lokaal de economie een impuls te geven. Zo’n steuntje in de rug kan Zuid-Soedan wel gebruiken, want in de voorbije decennia was er in deze hoek van de wereld weinig anders te doen dan oorlogvoeren. 2,5 miljoen mensen zijn daarbij sinds 1980 omgekomen en 4 miljoen op de vlucht geslagen.

Na een tijd van rust rond het onafhankelijkheidsreferendum van Zuid-Soedan in 2011, is het land nu toneel van machtsstrijd tussen de zittende president en zijn vroegere plaatsvervanger. Een vredesakkoord werd echter vorige maand gesloten.

De rol van Clooney

Filmster George Clooney is cruciaal geweest voor het besluit van Nespresso. De acteur is al jaren het gezicht van de koffiemaker, in gelikte en gevatte reclames. Maar Clooney is ook een pleitbezorger van vrede rond Zuid-Soedan en spendeerde tonnen van zijn eigen geld om machthebbers in beide kampen te bewegen om de wapens neer te leggen en een referendum mogelijk te maken.

Clooney komt bijna jaarlijks in Zuid-Soedan en schrikt er niet voor terug om het gevaar op te zoeken. De koffie-industrie kreeg een forse klap in al die decennia van oorlog en Clooney heeft Nespresso bewogen om die opnieuw op te zetten. Het moet een broodnodige diversificatie worden voor Zuid-Sudan, dat nu afhankelijk is van olie-export.

6.000 boeren in zes jaar

Nespresso begint met een investering van 2,5 miljoen Zwitserse franc (2,31 miljoen euro) tot aan het eind van volgend jaar. Dat wordt gebruikt voor het planten van nieuwe bomen en opleiding van koffieboeren. 300 boeren werken inmiddels voor Nespresso en dat moeten er snel meer worden. Met hulp van externe donors wil Nespresso, dat onderdeel is van Nestlé, binnen zes jaar zo'n 6.000 boeren binnen haar collectief hebben.

Nespresso werkt in Zuid-Soedan samen met de non-gouvernementele organisatie TechnoServe, die koffieboeren nieuwe technieken aanleert of zelfs mensen helemaal opleidt vanaf dag één. "Maar dit is geen liefdadigheid, dit is business", zegt David Browning van TechnoServe tegen Greenbiz. "Het hangt af van boeren die de uitdaging aannemen en onderdeel willen gaan vormen van de wereldeconomie, en om consistent hoge kwaliteit koffie te leveren."

De boeren beginnen te realiseren dat ze op een waardevol product zitten. "Deze bonen hebben in een tijdscapsule gezeten", zegt Browning. De Soeloeja-koffie zal dan ook anders smaken dan soortgenoten uit Kenia of Oeganda.